Czwarta Ewangelia – inaczej: Ewangelia według św. Jana

Eschatologia – dział teologii zajmujący się rzeczami ostatecznymi (śmiercią, sądem, piekłem i niebem)

Ewangelia – pierwotnie: „nagroda za przyniesienie dobrej wiadomości” (u Homera; w LXX), później: sama „dobra wiadomość”, np. o zakończeniu wojny lub urodzeniu syna cesarza. W NT słowo używane na oznaczenie „dobrej wiadomości” (przekazywanej ustnie), jaką było zbawcze dzieło dokonane przez Boga w osobie Jezusa Chrystusa. Wreszcie w czasach poapostolskich zaczęto tak nazywać książki, które zawierają w formie spisanej tę dobrą wiadomość o zbawieniu w Jezusie .

Ewangelie synoptyczne – Trzy ewangelie: według św. Mateusza, św. Marka i św. Łukasza. Nazywane tak dlatego, że są do siebie znacząco podobne i dają jakby wspólne spojrzenie (gr. synopsis) na osobę Jezusa z Nazaretu. Nie należy do nich Ewangelia według św. Jana, która w ogólnej strukturze, licznych szczegółach, motywach i teologii wyraźnie się od trzech pierwszych odróżnia. 

Por. synoptycy.

Słowo lub wyrażenie występujące tylko jeden raz w Biblii.

Termin stosowany w egzegezie biblijnej oznaczający pojedynczą wypowiedź Jezusa, często przekazaną przez ustną tradycję bez kontekstu.

Septuaginta (skrót: LXX) – grecki przekład Biblii Hebrajskiej/Starego Testamentu dokonany przez Żydów w diasporze aleksandryjskiej ok. III-II w. przed Chr. Zwana też Biblią Grecką. Wraz z greckim Nowym Testamentem, LXX była pierwszą Biblią Kościoła – do II-III w. po Chr., a więc do czasów, gdy zaczęły się powstawać przekłady na łacinę i inne języki.

Synkretyzm - łączenie ze sobą różnych tradycji religijnych wielu narodów i wyznań, powodujące zderzenia odmiennych poglądów, a także ich przemieszanie. Słowo synkretyzm według etymologii oznacza „postępować jak Kreteńczyk”. W świecie helleńskim używane było jako nazwa zabiegu polegającego na włączaniu obcych bóstw do panteonu własnych.

Synoptycy – Autorzy trzech Ewangelii synoptycznych (a więc Mt, Mk, Łk).

Tora – hebr. pouczenie, prawo; żydowskie Prawo religijne, przekazane według tradycji przez Mojżesza, spisane w Pięcioksięgu (Rdz, Wj, Kpł, Lb, Pwt) oraz komentowane ustnie, będące podstawą religii judaistycznej

 - deuteronomium to grecka nazwa Księgi Powtórzonego Prawa - nurt ukształtowany ostatecznie w okresie niewoli babilońskiej (VI w. przed Chr.) charakteryzujący się próbą teologicznego wyjaśnienia historii Izraela od czasów Mojżesza do niewoli babilońskiej. 

Wspólnota Janowa – inaczej: wspólnota Umiłowanego Ucznia; środowisko, w której przechowywano i rozwijano oryginalną tradycję o Jezusie, którą ostatecznie spisano w Czwartej Ewangelii (Ewangelii według św. Jana).

„Żydzi” - w Ewangelii Janowej: zbiorczy termin określający tych, którzy nie uwierzyli i/lub odrzucili Jezusa jako odwieczne Słowa Ojca, które przyszło jako człowiek na świat, aby go zbawić, a które od zawsze jest u Boga i samo jest Bogiem; historycznie pojęcie to sięga odrzucenia Jezusa za Jego ziemskiego życia, a także czasów późniejszego oddzielenia członków wspólnoty Janowej od synagogi, ale w Czwartej Ewangelii istotniejszy jest sens teologiczny tego terminu („ci, co nie wierzą w Jezusa jako Posłanego przez Ojca”).